Kiedy chcemy się zrelaksować po intensywnym dniu lub imprezie, wizja zanurzenia się w cieplej kabinie sauny może wydawać się kusząca. Jednak pytanie, które warto postawić, brzmi: „czy w ogóle bezpiecznie używać sauny po spożyciu alkoholu?”, czyli czy połączenie sauny i alkoholu jest dobrym pomysłem. W tym artykule przyjrzymy się, co dzieje się w organizmie po alkoholu, jakie efekty wywiera sauna, jakie ryzyka niesie za sobą ich połączenie oraz jak można bezpiecznie podchodzić do kwestii sauny, gdy spożywaliśmy alkohol.
Jak alkohol wpływa na organizm – co warto wiedzieć przed sauną
Alkohol ma szereg działań w naszym organizmie, które mogą wpływać na bezpieczeństwo korzystania z sauny. Po pierwsze, alkohol działa moczopędnie — zwiększa wydalanie moczu i tym samym przyczynia się do odwodnienia organizmu. Po drugie, alkohol wpływa na pracę układu krążenia: ulega rozszerzeniu naczyń, spada ciśnienie, a rytm serca może ulec zmianie. Po trzecie, spożycie alkoholu zwykle wiąże się z upośledzoną oceną sytuacji, obniżoną koordynacją, co w warunkach wysokiej temperatury, jaką oferuje sauna, może być niebezpieczne.
Warto zaznaczyć, że proces usuwania alkoholu z organizmu przebiega przede wszystkim przez wątrobę — bardzo niewielka część alkoholu jest wydalana przez pot lub oddech. W związku z tym przekonanie, że sauna może „wypocić” alkohol lub przyspieszyć jego usunięcie, jest mitem.
Co dzieje się w organizmie w saunie – podstawowe mechanizmy
Sauna to zamknięta komora o podwyższonej temperaturze (często 70 °C do 100 °C w saunie fińskiej) lub niższej w saunie na podczerwień, w której występuje podwyższona potliwość, rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz przyspieszenie akcji serca. Pod wpływem wysokiej temperatury krew przenoszona jest w większej części ku powierzchni skóry, co sprzyja wydzielaniu ciepła. Jednocześnie organizm wytwarza pot, co może prowadzić do utraty płynów i elektrolitów.
W normalnych warunkach korzystanie z sauny może przynieść korzyści — poprawa krążenia, rozluźnienie mięśni, redukcja napięcia, poprawa samopoczucia. Jednak te efekty osiągają swój pozytywny potencjał tylko wówczas, gdy organizm jest w stanie dobrze funkcjonować — czyli jest odpowiednio nawodniony, układ krążenia sprawny, a stan ogólny dobry.
Sauna po alkoholu – jakie są największe ryzyka?
W połączeniu z alkoholem sytuacja przedstawia się znacznie mniej korzystnie. Oto kluczowe zagrożenia wynikające z użycia sauny po spożyciu alkoholu:
1. Obniżenie ciśnienia krwi i zawroty głowy
Badania pokazują, że połączenie sauny i alkoholu może prowadzić do znacznego spadku ciśnienia skurczowego — na przykład w jednym z badań u zdrowych mężczyzn ciśnienie spadło z około 136 mmHg do 113 mmHg pod wpływem sauny po spożyciu alkoholu. Taki spadek powoduje, że łatwiej o omdlenie, zawroty głowy, utratę przytomności — co w gorącym, śliskim pomieszczeniu może kończyć się poważnym wypadkiem.
2. Odwodnienie i zaburzenia gospodarki elektrolitowej
Alkohol działa odwadniająco, sauna również sprzyja utracie wody i elektrolitów przez pot. Ta kombinacja może prowadzić do znacznego odwodnienia, osłabienia organizmu, a w ekstremalnych przypadkach do zaburzeń funkcjonowania nerek lub innych powikłań.
3. Zwiększone ryzyko zaburzeń rytmu serca
Choć nie wszystkie badania wykazały bezpośrednio wzrost arytmii w przypadku sauny po alkoholu, jest wiadomo, że zarówno alkohol jak i wysoka temperatura wpływają na układ adrenergiczny i sercowo-naczyniowy, co może zwiększać ryzyko zaburzeń rytmu i ostrych zdarzeń sercowych.
4. Utrata kontroli, wzrost ryzyka wypadku
Po spożyciu alkoholu obniża się koordynacja, reakcje, zdolność oceny sytuacji — a sauna to środowisko, w którym łatwo o poślizgnięcie się, upadek, a nawet utratę przytomności. W Finlandii odnotowano znaczną ilość zdarzeń śmiertelnych w saunach, w których jednym z czynników był alkohol.
5. Nieefektywne „leczenie kaca”
Wiele osób myśli, że sauna pomoże usunąć alkohol lub złagodzić objawy kaca — to jednak mit. Sauna po alkoholu może wręcz pogorszyć samopoczucie i zaostrzyć objawy kaca.
Czy zatem sauna po alkoholu to całkowite „nie”? Kiedy może być względnie bezpieczna?
Nie oznacza to, że w każdym przypadku korzystanie z sauny po alkoholu jest absolutnie zabronione — jednak należy do niego podejść z dużą ostrożnością i świadomością ryzyka. Oto kilka wskazówek i kontekstów, które warto rozważyć:
- Odczekaj odpowiedni czas — zanim wejdziesz do sauny po spożyciu alkoholu, upewnij się, że minęło wystarczająco dużo czasu, iż czujesz się trzeźwo, dobrze nawodniony i wypoczęty.
- Nawodnienie i elektrolity — upewnij się, że Twój organizm został odpowiednio nawodniony, zanim wejdziesz do sauny. Pij wodę, unikać alkoholu, zadbaj o lekką przekąskę, by dać organizmowi podstawę.
- Słuchaj sygnałów organizmu — jeśli czujesz zawroty głowy, słabość, skurcze lub inne niepokojące symptomy — wyjdź natychmiast.
- Unikaj ekstremalnych temperatur i długich sesji — po spożyciu alkoholu nawet standardowa sesja sauny może być zbyt dużym obciążeniem dla organizmu. Lepiej ograniczyć czas lub wybrać łagodniejszą formę (np. sauna na niższej temperaturze lub krótszy przebywanie).
Zadbaj o towarzystwo lub nadzór — nie wchodź do sauny sam, zwłaszcza jeśli spożywałeś alkohol. W razie utraty przytomności lub problemu dobrze jest mieć kogoś, kto może pomóc.
Kiedy lepiej całkowicie odpuścić saunę po spożyciu alkoholu?
Są sytuacje, w których korzystanie z sauny po alkoholu jest szczególnie niebezpieczne i zdecydowanie odradzane. Zaliczają się do nich:
- Gdy masz spożycie znaczące — tzn. jesteś pod wpływem alkoholu lub czujesz się mocno nietrzeźwy.
- Gdy jesteś w fazie kaca – odwodniony, z nudnościami, bólem głowy, osłabieniem organizmu.
- Gdy masz choroby układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienie, arytmie, niedawno przebyte zdarzenia sercowe – sauna po alkoholu w takich warunkach to duże ryzyko.
- Jeżeli jesteś odwodniony, zażyłeś leki, które wpływają na układ krążenia lub zdolność regulacji temperatury.
- Jeżeli jesteś sam w saunie, bez możliwości nadzoru lub pomocy – to też czynnik zwiększający ryzyko.
